投鄭荷兵Hugo Rosijn軼事（安平追想曲真有其人？）講鋼
文：鄭維中，荷蘭萊頓大學歷史學博士候選人
一、事實部份：
雨果‧羅森（Hugo
Rosijn），今比利時圖爾奈 （Tournai）人，生卒年不詳，可能為天主教徒。其母語可能為法語，但通曉葡萄牙語，也能說荷蘭語。1659年6月，由須德海北方的Vlie島搭乘「王冠獅子號」（Gekroonde Leeuw）船離境，成為荷屬東印度公司阿姆斯特丹分公司所雇用的士兵。歷經十個月左右的艱辛航程，終於在1660年4月，抵達了巴達維亞。該船原搭載150名士兵，抵達之後，已病故25名。從記錄上看，羅森可能在1660年夏季奉調轉往臺灣駐防。至1661年，鄭成功率軍圍攻熱蘭遮城時，他投降鄭軍，成為投向鄭方的荷蘭逃兵之一。
1662年2月，荷軍投降並離開臺灣。其後，選擇背叛荷蘭的羅森在鄭氏治理下的臺灣謀生、娶妻，並育有兩子。在1662-1683的廿年間，學會了以流利的閩南語與當地人溝通。
1683年10月，施琅率軍登陸臺灣接受鄭氏投降，隨即開始遣返當初不肯投降鄭氏的荷蘭人俘虜們。由於施琅透過其中一位被遣返的荷蘭俘虜亞歷山大‧方‧斯哈芬布魯克（Alexander van s’Gravenbroek）帶口信給當時的東印度總督，嘗試探詢將臺灣返還給荷蘭東印度公司的可能性。其後，為了回覆口信，1685年8月底，東印度總督任命方‧斯哈芬布魯克擔任下級商務員，隨同荷蘭貢使賓先‧吧芝（Vincent Paats）的使節團，重返福州。
同年10月，由於過去曾逃兵投降鄭氏，當時人在廈門英國東印度公司商館擔任翻譯的羅森，寫信給方‧斯哈芬布魯克，希望他代為向貢使吧芝請求，向荷蘭東印度總督申請一份赦免函，赦免羅森當年逃兵降鄭之罪。並希望在獲得巴達維亞正式回覆之前，即能先附搭唐船到泰國去等候結果，請貢使出具證明給泰國的荷蘭商館長。貢使吧芝雖然依其請求，代為轉達其申請，卻因唯恐羅森成為貿易上的對手，並未同意讓他先行前往泰國，導致羅森一直於廈門苦候。至11月，當方‧斯哈芬布魯克由福州前往廈門探訪施琅時，便將所攜帶的少量貨物，先行寄存於雨果‧羅森的居所。
1686年夏季，荷蘭貢使團於北京晉見康熙皇帝，貢使吧芝從福州去了北京。於此同時，遠在巴達維亞的東印度評議會，認定羅森的語言能力優異，且不宜讓其繼續為英人服務，成為荷蘭人競爭對手，決定發放赦免函給羅森。又由於巴達維亞當局未曾收到泰國商館任何關於羅森抵達的信息，便決定將此赦免函送往福州。
1687年春季，荷蘭貢使團由北京返回福州，貢使賓先‧吧芝收到巴達維亞當局寄來關於羅森的赦免函後，便召請羅森前來領取赦免函，並准其攜帶家眷一起從廈門經福州乘船前往巴達維亞。或許是因為不希望羅森幫助新教的荷蘭人工作，在福州的幾位天主教神父出手干預此事，強烈勸阻可能也是天主教徒的羅森接受赦免。困窘之際，羅森一家人選擇漠視荷蘭貢使的召請，聽從神父的話，再回到廈門。
1687年7月，下級商務員彼得‧候斯拉克（Peter Goodschalk）率領商船龍城（Drakensteijn）號前來廈門貿易，由於羅森的協助，候斯拉克的貿易活動進行得非常順利，感激之餘，候斯拉克於是決定協助羅森，根據巴達維亞當局此前已經准許赦免的事實，簽發給羅森一張切結書，保證他搭乘龍城號回返巴達維亞時，不會受到懲處，並且能在當地補領那份赦免函。同時，羅森又請候斯拉克向東印度評議會推薦，希望能獲得下級醫務員的待遇，重新任職，繼續為荷蘭東印度公司服務。
1687年底，羅森與妻子及次子搭乘龍城號回返巴達維亞，並於1688年1月30日 補領赦免函。此後，羅森順利通過職務測驗，評議會因而認定其具備足夠的醫療知識，任命其為下級醫務員，每月可領取20荷盾的薪餉。羅森不但擅長治療外傷，更特別的是，他還熟悉漢藥的知識，因此獲准在東亞水域（日本、中國、泰國）航行的商船上任職。但由於他的長子娶了漢人為妻，必須留在廈門，並沒有隨同父親一起回返巴達維亞。
1688至1689年間，羅森可能仍任職於航行東亞水域的船隻。1689年，羅森在商船聖‧馬泰斯戴克（St. Martensdijk）號上服務，活動於廈門與澳門之間，由於其擅長葡語，並曾被荷蘭派往澳門，去與葡萄牙長官交涉，要求釋放一名投葡的荷蘭士官
法蘭西斯‧佛列亭葛（Francois
Flettinger）。時至1690年底，由於荷蘭東印度公司認為從事中國貿易的虧損過高，停止了公司與廈門、澳門之貿易，至此，羅森便不再停留中國沿岸。到了1692年，他所任職的快艇「海上的威克」（Wijk op zee）號，仍行駛於日本、泰國與麻六甲 之間的航道。但至1693年，他所任職的商船「華輪堡」（Walenburg）號，僅在孟加拉灣各地與巴達維亞間從事貿易，不再航行於東亞海域。其後，一直到1695年，羅森繼續在「華輪堡」（Walenburg）號上任職，活躍於印度洋上。此後，文獻上沒有看到相關的紀錄。
二、 與「安平追想曲」的敘述相類似的成分：
1.
身為船上的醫務員（啊……伊是荷蘭的船醫）
2.
有漢人家屬遺留臺灣（想起母子的運命，心肝想爹也怨爹）
3.
具天主教的宗教背景（只有金十字，給阮母親做遺記）
三、以推論來補足「安平追想曲」傳說的部份：
1.
雨果‧羅森（Hugo Rosijn）的大兒子可能也因耳濡目染，熟悉醫術。
2.
當東印度公司告知羅森船隊將放棄中國貿易，撤出中國沿岸，大兒子必須抉擇未來居所。
3.
大兒子選擇遺棄臺灣漢人妻，投奔父親，繼承父業。
4.
被遺棄的妻子帶著遺腹子從廈門回到臺灣。（遺腹子-安平追想曲女主角）
四、雨果‧羅森（Hugo Rosijn）本身故事中可推測的細節
1.
羅森以荷蘭逃兵身分投奔鄭氏陣營後，是否被以翻譯起用？（因其具葡/荷語能力）
2.
1678年後，留台荷蘭俘虜透過英國商館與巴達維亞當局進行秘密通信，是否即由羅森擔任通譯，居中穿針引線？( 早已擔任英國商館通譯？)
3. 方‧斯哈芬布魯克（Alexander van s’Gravenbroek）是否其實與Hugo Rosijn一直保持友誼？（因後來鼎力相助）
4. 幾位於1687年阻擋他接受赦免的神父，是否即是嚴璫（Charles
Maigrot）與伊大仁（Bernardino della Chiesa），因此令人無法反駁？（後來為天主教禮儀之爭的要角）
5. 1688年後羅森被以醫務員身分重新任用，是否與東印度公司與中國間的藥材貿易有關？
五、船醫
1. 醫務員與壞血病。（傷口護理、包紮清潔、定時照料、營養控制）
2. 醫務員與公共衛生。（飲水、清潔、通風、隔離）
3. 醫務員與治療。（放血、催汗、投藥）
六、熱帶醫學
1. 葡萄牙與荷蘭的兩部東印度藥學著作
2.
荷蘭東印度公司的「醫院」與「藥房」
3. 連鎖植物園 （巴達維亞、印度馬拉巴、南非、德國海德堡、維也納、阿姆斯特丹、萊頓）
七、漢藥貿易
1. 土伏苓（中國根、山歸來）
2. 茶
3. 人參
投鄭荷兵Hugo Rosijn軼事（安平追想曲真有其人？）講義
Missive van China naar Batavia, 1685-10-15
Tot aanstands
ontfangt den ondercoopman A van s Gravenbroeck een breif van seekere
Teijwangsche overloper genaamde Hugo Rosijn dewelke onse interessie, en
voorschrijvens oorsaekt, om sijn pardon
van uw hog Edls te
erlangen, en in genade te werden aangenomen.
Wij habben niet
konnen goedvinden, en selve tot ons herwaarts te ontbieden, maar dewijl hij met
seeker jonck na Siam staat te vertrekken, van den 'E oppercoopman, en
opperhoofd over 's Comp- negotie aldaar te addresseeren, en de tijd van nu hoog
Edls gunstige ’t dispositie op sijn oormoetig versoek te doen afwagten, waartoe
wij hem onsen brief van voorschrijvers aan hetselve opperhoofd en onse
voorsprake
bij uw hoog Eds
niet hebben konnen weijgeren, agtende den dienst van 'd E Compe niet weijnig
gelegen, dat hij uijt die van ander natie en voormanentlijck de Engelschen ,
bij de welke hij op Aijmuij als Tolk
en dat op sijne
ootmoedig beede een gunstige reelexine gemaakt werd.
剛剛收到了下級商務員Van s’ Gravenbroek轉來一位臺灣逃兵名為Hugo Rosijn的一封信。信裡請求我們，因為上述[逃兵]理由，為他[Hugo
Rosijn]向您閣下請求原諒，並希望被赦免。我們還來不及決定[是否同意代為申請]，他又向我們請求，由於他即將登上某艘唐船前往暹羅，希望上級商務員能寫封信給[暹羅]那裡的商館長，希望等到您閣下[巴達維亞]回覆他的懇求後再說[是否要懲處逃兵之罪]。我們無法拒絕他請求我們寫信給您閣下和前述商館長的事，但考慮到[如果發信]剛會對公司業務造成不少阻礙，因為他是為其他—特別是英國人服務（他在廈門給他們[英國人]當通事），所以他的這項懇求，將給他很大的方便[但對公司不利]。
Report van van ’s Gravenbroek 1687-12-16
(1685-11)
Des anderen daegs
den 22 dito trocken wij daervan daen met een Chinees vaartuijgh na Aijmuij
alwaar wij ten 3 uur na de middag digtbij de Engelsche scheepen arriveerden,
van de welcke de vrinden ons haast vernamen, en opstonden den opperstierman van
't eene schip, quam met een cleijn vaartuijen aen ons boort sig verexcuseeren,
dat haar boot nog sloep niet bij der handt was, om onssen land te brengen, en
nadat hij ons om eenig nieuws en van waervan daen quamen gevraagt hadde, ging
ten eersten nae haar logie verwittigen van onse komste.
[fol. 739r]
Soo ras waaren
wij niet aenland off daar quamen opperkoopman met een schipper bij ons staan,
en deden
anders niet als
de Innpele groetenisse, wij ons afscheijt van haar nemende, gingen na den
huijse van Hugo
Rosijn, om ons
goet te verbregen. Daar van daen gingen wij nae het hoff van den heer
Chinchiancon, om
hem denselven
avondt te willen spreeken.
翌日（22日），我們乘一艘小船前往廈門，在下午三點時，駛近英國人的船隻。這些船上的朋友們馬上認出我們，通知一艘船上的高級舵手，讓他乘上小艇前來賠罪。他說他們的船上正好沒有小艇可用，無法載我們登岸。在打探我們從何而來，並詢問最新消息後，他回返原船匯報。由於我們沒有登岸，船上派了一位上級商務員及舵手，到我們這裡來寒暄一下。我們跟他們道別，前往Hugo Rosijn的住宅存放我們的貨物。從那裡[Hugo Rosijn住宅]，我們前往施將軍的大宅，希望能在當天晚上與他會面。
Resolutie van Batavia 1686-6-25
[fol.306]
Ook is goede
gevonden op ‘t voorschrijven van gem-t ambassadeur gratieuslijk te pardonneren
den soldaat Hugo Rosain zijnde in den jaare 1661 ten tijde der belegeringh van
Taijoan op Formoza tot den roover Coxinja over geloopen, ende sig tot nu toe op
Aijmuij onthoudende, mitsgaders inclinerende om tot d E Comp-e weder te keeren,
zullend zijn pardon Brief aan den ambassadeur over gesonden werden, om hem die
te doen inhandigen ende alsoo voor te komen dat hij niet tot de Engelse en
keere die hij door sijn bekomene Taalkunde ende bequaamheijd om met de Chinesen
om te gaan, grooten dienst zoude kunnen toebrenght.
並決議，對於前述貢使所稱赦免士兵Hugo Rosain（於福爾摩沙之大員被圍攻時，投奔國姓爺，至今居住廈門，有意回歸公司者）[一事]，[同意]將其赦免函發給貢使，以轉交於他，期能因此避免他投入英人麾下並利用他優異的語言能力與幹才來與中國人周旋，[此事]對我方會帶來極大的利益。
Pardon brief voor Hugo Rosijn 1686-6-29
Acte van Pardon voor
Hugo Rosijn
Joannes Camphuijs
gouver generaal ende de raden wegens den staat der generale Nederlantse
geoctorijeerde oostindische Compagnie, doen te weten, dat wij gehoort, ende
verstaan hebben, de ootmoedige supplicatie van Hugo Rosaijn, voormaals soldaat
in dienst der E Compagnie, ende staande de belegeringh van Taijoan, in den
jaare 1661 tot den roover Coxinja op Formosa overgelopen sijnde, en sig als nu
tot Aijmuij onthoudende, mitsgaders de interressie, ende het voorschrijven van
onsen ambassadeur den E M-r Vicents Paats uijt Hoccieuw sijnen 't wegen aan ons
gedaan, ten welcken in sigh wij dan farvorabele agt op sijn versoeck geslagen
hebbende, mitsgaders op het lange verloop des tijts, ende des suppliants berouw
en leetweesen, over sijne voorsz misdaat, dienvolgens in rade van India op 25en
deses goet gevonden hebben, hier ontrent gratie voor regeur gebruijcken, ende
dienvolgens den bovengenoomde Hugo Resain, van sijne geseijde misdaat, ende
straffe van dien gratieusel- te pardonneeren, gelijck geschiet mitsdesen,
bevelende dienvolgens alle Justicieren, ende officieren onder ons gebiet
resorteerende den voorschreven Hugo Rosain van dit aan hem verleende pardon ten
alle en dage gerustel- ende vrediglijck te laeten gaudeeren, dewijle ons tselve
om bijsondere insigten, ende buijten consequentie voor andere soodanig heeft
goet gedagt.
Gegeven in 't
Casteel Batavia op 't Eijlant groot Java, den 29 Junij 1686: was geteeckent
Joannes Camphuijs ter zijden stond 's Compagnies zegel in roden zacke gedruckt,
en daar onder ter ordonnantie van Hoog gem- Haar Ed-s was geteeckent Abraham
van Riebeeck secretaris.
Hugo Rosijn之赦免證書
聯合特許東印度公司總督Joannes Camphuys與評議會，謹宣布：我們獲知，請求人Hugo Rosijn（前公司所屬士兵，於大員城1661年被圍時投奔福爾摩沙島上海盜國姓爺，至今居留於廈門者）之懇求書。此懇求書經由可敬的貢使先生Vicents Paats由福州轉致於此，對此，我們恩准其請求，以及在過去一段長時間中，請求人對其前述所犯罪愆的懺悔之情。因此，評議會於本月份25日決議，以德報怨，並且免除前述 Hugo Rosijn的罪過及刑罰。此後一切司法機關，或我方管轄之一切官員，應使前述Hugo Rosijn按照所授與赦免書享有完全的安寧。對此，我們有特別的用意，並且已預先考慮過所有其他後果。
頒發於大爪哇島上巴達維亞城，1686年6月29日 。Joannes
Camphuys簽署。側邊上為公司紅色錫封。其下方按照他閣下們的指示由秘書Abraham van Riebeeck簽署。
Memorie van Batavia naar China 1686-7-11
fol. 432]
Den Taijouansen
nog overgebleven swervenden overloper Hugo Rosijn die op Aijmuij sig onthielt,
en sijn pardon door den onderkoopman ’s Gravenbroeck aan UE hadde doen
versoecken, dog na Siam te gaan gewesen was, om aldaar onse dispositie afte
wagten, hebben wij om UE gegeven reden en voorspraacke sijn versoeck en pardon
toegestaan, gelijck daar toe de acte hier besijden gaat, om hem toegeschickt,
en dan herwaarts gesonden te werden, want wij gissen hij daar nog sal wesen,
dewijl ons uijt Siam deswegen
niets te vooren
gekomen is, alhoewel wij sulx ten naasten oock derwaarts sullen gedencken.
[fol.437]
仍在臺灣流浪的逃兵Hugo Rosijn，現居於廈門，又透過下級商務員’s Gravenbroek向你[貢使]提出請求，然後前去暹羅，要在那裡等待我們[巴達維亞]決定的那位。我們已經根據你們[貢使團]給的支持他請求的理由，同意赦免他。這裡[信上]也因此附上了證書，以便轉交給他，然後再轉過來給我們。因為我們認為他可能還在那裡 [廈門]。因為先前從暹羅沒有什麼消息，但我們仍然會持續給予關注。
(Paets zond den
onderkoopman 's Gravenbroek ter begroeting van sisancon naar Amoy)
Tot gemelten
Aijmuij had sig nog opgedaan eene onser oude overloopers uijt Taijoan, genaamt
Hugo Rosijn, die sig omtrent de Engelse aldaar ten dienst liet gebruijcken.
Paets派遣下級商務員’s Gravenbroek前去廈門向施將軍致意。
他在前述廈門[當地]還目擊了一位我方的老逃兵，來自臺灣，叫做Hugo Rosijn，他在那裡為英國人的[商館]做事。
1687-7 van Dam, p. 767
In ’t begin van
Julio 1687 na de Maccause of Cantonsche eijlanden is gesonden het schip Maartensdijck,
en dae Amoy het fluijtge Draeckesteijn,
1687年7月派遣大船Maartensdijck前去澳門，又派遣貨船Draeckesteijn前去廈門。
Missive van Amoy naar Batavia 1687-10-8
[fol. 2301r]
Den onder coopman
Pieter Goodschalk mitsgaders de boeckhouders Jan Torant en Lucas Munster
gesoghebbers en bestierders van des E Comp-e negotie ter custe van China op
Aijmuij
Ons voorgekomen
zijde het versoeck van den gedeserteerden Hugo Rosijn van Doornick om eenige
illucidatie concernerende seecker pardon brieff voor denselven geprojecteert,
verclaren wij volcomen kennisse te hebben, dat alsulcken acte van pardon, door
zijn Edt den Gouvern-r Generael van India Joannes Camphuijs indebita forma is
verleent, en hetzelven aanden hr en Mr Vincent Paats jongst gewesen ambasadeur
in ‘t rijck van China is geaddresseert (gelijck ons sulx bij de medegegeven
documenten 't onser narigt komt te blijcken) dog dat die actie desen jare tot
haer hoog Eds op Batavia weder te insgegebragt zij.
下級商務員Pieter Goodschalk及會計Jan Torant與Lucas
Munster，[我等]即可敬的公司於中國海岸廈門處從事貿易之總管們。
關於所要求澄清逃兵Doornick人Hugo
Rosijn有關他所申請特定的赦免函一事，我們完全知悉。此一赦免證書，前經東印度總督Joannes Camphuijs正式頒發，並呈交給剛卸任的、派往中國之貢使Vincent Paats先生（如同我們附送文件當中可見），惟此一證書於本年仍被重新退回巴達維亞到閣下們的手中了。
Vorders gehoort
het beklaen van gemelte Hugo Rosijn denwelcken segt: dat de overkomst van
voorsz pardon[v] brieff hem door de Paters in Hoccieuw is voorgehouden, als 't
ware maar een t'unt om desen ongeluckingen te opprekenderen: invoegen hij
Rozijn zoodanig geintimideert geworden zijnde, weder naer Aijmuij bij desselfs
familie is geretireert, waardoor ged-t heer ambassadeur in sijn Es goede
intentie grootelijcx is geabuseert geweest en geconsidereert den voorn-s Hugo
Rosijn van herten seer gegengen, en sugtende is, om een mael met zijn vrouw en
twee kinderen uijt dit heijdens lant (selfs met het agterlaten van zijn soon,
aan een Chinese vrouw getroud zijnde) te mogen verlost, en wederom bij sijn
natie, de Nederlanders overgebragt werden, mits dat op ons versogt eenig
schriftelijck bewijs tot verseekering en gerustheijt van zijn persoon te mogen
erlangen.
後來聽說前述Hugo Rosijn抱怨道：赦免證書抵達後，他被福州的神父們[1]所責怪。假設此人所言為真，他的不幸還加上一筆。他Rosijn補充說，因為他被[神父們]數落到羞愧難當，就帶著家人一起回到廈門去，是以，前述貢使先生所轉達的他[巴達維亞]閣下們之好意，就此被糟蹋了。又考慮到前述Hugo Rosijn內心亟欲能夠一次把他的夫人和兩個孩子從這異教之國（還有他留在此地的兒子及所娶的漢人老婆）解救出去，而再度回到他同種的人當中去。他因此請求我們發給他一張書面的證明，以確保他個人所欲的安寧。
Zoo hebben wij
denzelven in dit sijn god vrugtig voornemen, als oock om de E Comp-e nog
eenigen goeden dienst ter rheede leggende s Comp-s schip na Batavia te
vertrecken, maar hem dese acte van securiteijt gaerne geaccordert, gelijck wij
ondergeschreven dan desen Taijoansen nog overgebleven sweerverde Hugo Rosijn
voor alle swaarigheden van straffen, uijt kragte en na den teneur van voorsz
pardon brieft (waarvan gem-t Rosijn sig over ter tijt sijn leetwesen niet heeft
kunnen bevinden) bevrijden en instaan: in vast vertrouwen dat haer Hoog Edle de
hooge regeringh van India , dit gunstelijck zullen gelieven te amplecteeren des
t oirhoude hebben wij desen met onse gewoone Handt teeckeningen bevestigt ter
zijde stont
In s Comp-es
woonigh op Aijmuij desen 8 October anno 1687, en was geteekent pr Goodschalk,
Jan Torant en Lucas Munster.
因此我們知道他在祂上帝的威能中顫抖，同時為了對於停靠此地準備前往巴達維亞的公司船隻作些貢獻，我們欣然同意簽發此一安全保證書。我們也按照前述（可惜前述Rosijn未能在上述時間內收到）赦免證書之式樣與效力來簽署，讓前述仍留在臺灣受苦的Hugo Rosijn能免於一切刑罰之苦。並確信您們閣下東印度高級政府，必惠予接受。此一證書的頁邊有我們的標準簽名。
於廈門的公司所屬居所，1687年十月8日，由Goodschalk, Jan Torant, Lucas Munster簽署。
GM 1687-12-23
(Van(sergent
Frans) Flettingen valt niets te verwachten,...)
... dog den ouden Taijoansen overloper Hugo
Rosijn, die wij... zijn versogte pardon toegeschikt... hebben, schijnt
naderhant daarvan te hebben geresiliseert(teruggekomen op), soo den E Paats
vermeent uijt instigatie der jesuiten, zulx hij op Aijmuij verbleven en de
pardon brief ons teruggebragt is.
（對於Frans
Flettingen已經沒有什麼期待了）
...而那位臺灣老逃兵Hugo Rosijn，就是我們已經安排赦免了的那位...後來退縮了，Paats認為，這是出於耶穌會士的煽動，他才會留在廈門並把赦免函退還給我們。
Nopende den
gedeserteerden Hugo Rosijn voor wien in hoog Edln voorleden jaar een acte van
pardon
hebben gelieven
te projecteeren, is ons gebleeken dat dien ongeluckige soo veel als d Hr
Ambassadeur
Paats door de
Hoccieuwse paters grootelijcx is geabuseert geworden, dies hebben wij
uijtcragte van
gemelte pardon
brieff, desen Taijoansen nog overgebleven swervende Hugo Rozijn, op sijne
serieuse supplicatien[v] een acte van securiteijt verleent (als onder zottra E
Broder te b'oogen) invoegen denselven, nevens sijn vrouw en twee kinderen, met
desen bodem Batavia waarts retourneert, in vast vertrouwen dat hij Rosijn
aldaer sijn pardon brieff van zijn Edt de Hr Joannes Camphuijs gouvern-r
generael van India sal mogen erlangen, indien het vorder van u Hoog Ed-ns gaat
en 's goetvinden mogte wesen, soo zoude meer gemelte Rosijn voor een goed
wondheelder, en bequamelijck als onder-chirurgijn in den dienst van d E Comp-e komen
aengenomen werden, en op 't Sinaes vaarwater sijnen dienst al mede te passe
komen, ’t gunt hij van herten seer is wenschende, met verseeckeringh dat hij in
hoog Ed=ns groote clementie en bijsondere goedertierentheijt aen sijn persoon
bewesen, met die diepste danckbaarheijt soo veel mogelijck sal tragten te verdienen.
關於逃兵Hugo Rosijn，即[巴達維亞]閣下們去年曾恩准發給赦免函的那位，因為貢使Paats先生被福州神父們大加誤導而陷入不幸。所以我們根據上述赦免函的效力，依照這位流浪臺灣的Hugo Rosijn的請求，頒發一張安全證書（如下立刻給Broeder先生過目），並附帶[保證]他與妻子、兩個孩子乘此船回返巴達維亞後，可確定取得他的那張由他閣下Joannes Camphuijs總督所頒發的赦免函。又倘若您閣下們可對此進一步安排，則希望根據Rosijn優良的療傷技能，任命他為下級醫務員，為公司效力，並讓他能在中國海水域執業。這是他誠摯希望的，並且保證他對閣下們施予的恩惠，將深懷感激而戮力從業。
GM 1688-3-13
(Zowel de
Engelsen als de Nederlanders moesten hun zeilen aande Chinezen in bewaring
geven, een slecht teken;... de deserteur uit Taiwan Hugo Rosijn kwam met zijn
gezin met de Drakestein naar Batavia, hij is als onderchirugijn in dienst
genomen,...)
.... in menige
sijn ervarentheijt en taelkunde bij nader besendinge derwaarts niet te onpasse
sal komen en dat ook desselfs experientie in de Chinese medicijnen somwijlen
eenig nut soude konnen geven.
（無論英國人或荷蘭人都必須在出航時繳付押金，這是不好的徵兆... 臺灣的Hugo
Rosijn與其家人乘Drakestein到巴達維亞來，他被任命為下級醫務員...）
....因為根據他的經驗與語言能力，將不會不適合加入下次往彼處[廈門]的出航，如果有需要，他還可以適時的貢獻他對漢藥的經驗。
GM 1688-3-13
Fol. 83r
Den ouden
overigen Taijouansen deserteur genaamt Hugo Rosijn die zig sedert die tijd op
Formosa en nu
eenige jaren op
Aijmuij heeft opgehouden, en volgens 't genoteerde in onse voor jarige en
jongste brieven
sijn pardon met
de H-r ambassadeur Paats toegesonden, maar niet overgekomen was, is nu op na
der instantie en versekeringe onser ministers met sijn vrouw en kinderen p-r
Drakensteijn mede hier aangeland, hebbende daer nog een soon als met een
Chinese vrouw getrouwt, moeten laten, den welken wij op 30en Januarij sijn pardon
nader geconfirmeert, ende na gegeve preuve voor onder-Chirurgijn op desselfs
versoek [fol. 83v] hebben in dienst genomen, met f. 20 ’ s maants in meninge sijnen varentheijt en
taelkunde bij nader besendinge derwaarts niet te onpasse sal komen en dat ook
desselfs experientie in de
Chinese medicijndie
sowijlen eenig nut soude konnen geven.
過去留滯在台灣的逃兵Hugo Rosijn，就是自那時起，便居住於福爾摩沙，後來又在廈門居住數年，根據去年與今年的最新來函指出，其赦免已送達貢使Paats先生處，但未收受的那個人。現在根據我們的官員之保證， [Hugo Rosijn帶著他]的妻兒乘Drakensteijn號抵達此地（雖然一個兒子因為娶了漢人妻子，必須留在那裡）。我們於1月30日 確認他受到赦免，又在測驗後根據他的要求任命他為下級醫務員，每月支領20荷盾，因為認為他的經驗與語言能力對下次出航不會不適合，而在某些場合需要的話，他還可貢獻本身關於漢藥的經驗。
Extract uijt het
dagregister 1689 adij 3 Feb donderdagh
bij ons ernstig
overwogen zijnde de groote lamentatien, biddende en smekernde van den sergiant
Frans Feltinger om s' Comp-s protextie en onse hulp en bijstand, dewijle de
Portugesen hem voor de tweede mael in arrest genomen en in een lelijck gat
gesmeten hebben, omdat hij Frans van meening was stilletijes bij ons aen boord
te komen, en met desen bodem na Batavia te wederkeeren; zoo zouden wij tegen den
mid-dag den onder-chirurgijn Hugo Rosijn (als wel in de Portugese taale
ervaren) naar de stadt bij den cap-n generael afvragende, om wat redenen dat
zijn zignorie den persoon van Frans Feltinger, een Comp-s dienaer zinde al
wederom op nieuws in arrest genomen, en in boeijens vastgeseten hadde?摘錄自日誌1689年二月3日 星期四
我們[在澳門的荷蘭船]考慮到士官Frans Feltinger之強烈訴苦與乞求，希望獲得公司的保護協助與支持。因為葡萄牙人兩度逮捕他，並將其打入醜陋牢房。由於Frans想要偷偷的登上我們的船，並藉此回返巴達維亞，因此，我們在近午時派下級醫務員Hugo Rozijn先生（因為他通曉葡萄牙語）前往鎮上，詢問葡澳長官，為何他閣下把身為公司員工的Frans Feltinger本人，再度扣留起來，並監禁於牢中？
Wijders den gem-te
m-r Rosijn wel geinstrueerd hebbende, zoo om eenige dienstige vragen te doen,
als paraat te zijn, op de sinistre of valsch voorkomende uijtvlugten, en
deselve omsigtige[v]beantwoorden, voer daarmede naar landt toe, bij den cap-n generael
gecomen zijnde, zeijde gem- m-r Rozijn dat hij vande Hollandse kooplieden was
afgesonden, om den cap-n generael te vragen, wat reden dat sijn signorie hadde
om den sergeant Frans Flettinger in arrest ter nemen, gevangen te zetten, en
dusdanig te mishandelen? Wij serieus latende versoeken dat denzelven mogt
gelageert werden.
並且又進一步在上述Rosijn先生登岸面對葡澳長官前，好好教導他，應該要問一些有用的問題，來作調查，戳破那些虛假的飾詞。前述Rozijn先生說，他是荷蘭商人派來的，要詢問葡澳長官，他閣下根據何種理由逮捕了Frans Flettinger士官，並打入大牢，又加以虐待？我方[荷蘭東印度公司]嚴正的請求容許他出航。
Waer op den cap-n
generael antwoorde : wat hebben die kooplieden met Flettinger te doen, hij is
met haar schip
niet van Batavia gekomen, maar hier in China gelaten van den Hollandse ambassadeur
voor drie jaren, welcken tijd nog niet om is, met een superbe bijvoeging van gebaar:
als ick hem largeren wil, dan zal ick hem largeren, en als ick hem niet largeren
wil, wie sal mijn dwingen?
對此，葡澳長官答道，[荷蘭船]商人與Flettinger有何干？他又不是跟著他們的船[荷蘭船]從巴達維亞來的，而是被荷蘭貢使留在中國三年的人，這[他的工作期限]還尚未期滿，又大吼叫道：「假如我要他走，那我就會讓他走，假如我不願他走，誰能強逼我？」
Hier op
repliceerde Mr Rosijn, als dat wij ordre hadden, om Frans Flettinger nu na
Batavia te brengen; zijnde voorn Flettinger een persoon die ons aengaat wesende,
sergiant in dienst vande Nederlandsse
Comp-e ,
weshalven het ons competeesde voor die man sorg te dragen. Doen sprack den
cap-n Generael wederom met groote vilauie de Engelsen comen hier oock om te
handelen, maar ondertusschen hebben zij ijmand van ons volck meegevoerd.
對此Rosijn先生答道，我們有令在身，現在就要把Frans Flettinger帶到巴達維亞去。前述Flettinger本來是跟我們一道，擔任荷蘭公司的士官一職，因此，我們應該完全負起照顧之責。那時，葡澳長官又大力反駁說，英國人來這裡貿易，可是卻把他們某個人一起帶走了。
Mr Rosijn dese denotatie
opvattende, dede daarop dese contra toepassing, zeggende; zulx hebben de
Hollanders niet
gedaan, maar de Portugeesen die op Batavia komen om te negotieeren heben wel
partije slaven, ja oock Europiaanse dienaaren van daer vervoerd.
Rosijn先生瞭解這個意思，就因此做出反論，說道：荷蘭人沒有做過此事，可是到巴達維亞去貿易的葡萄牙人，把一批奴隸，還有一些歐洲人職員，從那裡運走了。
Zijn Signorie bleef
hier op zeer gealtereert staan, kerende zig verstoort om, zonder hier op te antwoorden;
dan repeteerde wederom seer[fol. 44r]trotselijck, met de hand in de lucht
slaande, aldus wanneer ick Fletinger wil largeren, zoo zal ick hem largeren,
zoo ick hem houden wil , ick zal hem houden.
他閣下[葡澳長官]還是擺出高姿態，又開始發怒，不回答這句話，然後在空中揮舞手臂，傲慢的回答，假如我要帶走Fletinger的話，就要把他也給帶走，如果我要抓他，就應該抓他。
In 't weg gaan
van den cap-n generael , vroeg in Mr Rosijn, of hij Frans Flettinger in 't
gevangen huijs dan weleens mogt gaen besoecken, wierde van verre toegegrauwt,
dat kan niet wesen.
在離開葡澳長官之前，Rosijn先生問，他可否再度前去探訪被監禁的Frans Flettinger，這[個請求]被咆哮回覆說不可以。
Met welck rapport
gem-te mr Rosijn, verselt met eene onser swarte dienaren, zig terstond met
dezelfde Chinese prauw na boord begaf, dat den cap-n generael niet meer
gesproken heeft.
帶著上述報告，Rosijn先生跟一位我們深膚色的職員，獲准乘坐同艘中國小舟駛往我們的船，而終止了與葡澳長官的交談。
Op 't Jaght Wijck
op zee gemonstert op zee 49 persoonen te weeren
在快船Wijk op zee上面登記有49人
Hugo Rozijn van
Middelb- ond-r Churijg: f. 24
Hugo Rozijn來自密德堡
下級醫務員 24盾
Hugo Rosijn van
Doornick chirurgijn 24 de gecroond'leeu
[16]57 ditto[Amsterdam]
37 coppen int
geheel als vooren op d fluijt Walenburgh
在貨船Walenburgh上共有全部37人
Walenburgh 't
schip fol.36 coppen 49
在貨船Walenburgh上，有49名人員
[fol 0v-1r]
Hugo Rosijn van
Doornick..onder ditto[Chirurgijn] 24...[16]59 Amsterdam
Hugo Rosijn
Doornick地方人，下級醫務員，24荷盾 1659年來自阿姆斯特丹。
In de besettinge
in Bengalen
停留於孟加拉灣地區
Walenb-. D
fluijt fol. 115 coppen: 70
[fol.
114v-115r]
Walenburgh號貨船，有70名人員
Op de Fluijt
walenburgh
60 coppen als
hier onder aengewesen werd.
在貨船Walenburgh號上，有60人登記於此。
Hugo rozijn van
Doorninck onder ditto(chirurg:) 24
Hugo Rozijn
Doorninck地方人，下級醫務員，24荷盾。
[2] The Dutch-Asiatic shipping in the 17th and 18th centuries, no.
0910.3 Gekroonde Leeuw號1659年6月25日 由Vlie啟航1660年4月21日 抵達巴達維亞。此船屬於Enkhuizen分公司，並且曾於赤道附近駛入無風帶而延遲兩個月航程。
沒有留言:
張貼留言